3. Musanze en meer
Door: Sarah
Blijf op de hoogte en volg Sarah
16 Maart 2014 | Rwanda, Kibungo
Inmiddels is mijn tijd in Rwanda opgelopen tot 3,5 week waarvan 3 in Ngoma. Ik heb inmiddels wat meer van het land gezien.
Voor een NCPD event ben ik naar Musanze gereisd, in het noordwesten. Op maandag 3 maart had ik om 11.45 met de president van NCPD Ngoma op het busstation Rompway afgesproken. Volgens Afrikaans gebruik is hij na drie herinneringstelefoontjes om iets na 13.00 komen aanzetten. Gelukkig had ik mijn E-reader bij me dus kon ik de tijd doden met een combinatie van lezen en het afhouden van mannen die me een bus in wilde hebben. Toen een Matunda bus in en op weg naar Kigali. Vanaf de Remera busstop (hier noemen ze een bus een taxi) mijn eerste motorrit gehad naar het VSO kantoor. De helmen die de motor drivers bij zich hebben zijn maatje waterhoofd. Ik houd het bandje onder mijn kin strak om de helm niet van mijn hoofd te laten glijden. Misschien was dit de reden dat we onze eigen helm mee moesten nemen, ;-) Nadat ik mijn contract had afgegeven en wat overige informatie had uitgewisseld op het kantoor hebben we een volgende motorrit gemaakt. Dit keer naar de busstop voor een bus naar Musanze. De motorrit was zo lang en naar een deel van Kigali dat ik bijna ging twijfelen of ik wel goed werd gebracht. Gelukkig was dit wel het geval. Helaas moesten we een uur wachten tot we een bus in konden. De bussen er voor waren al volgeboekt. Maar toen… Wat een prachtige rit naar het noorden, richting Vulcanoes park/ Virunga Mountains (gorilla omgeving ) De omgeving is heel anders dan in het oosten. De weg loopt voornamelijk omhoog, met zwarte walmen achter de bus. De wegen lopen soms over een soort graat waardoor er mooie uitzichten waren met ondergaande zon. Het uitzicht werd uiteindelijk vervangen door zwart zicht. Er waren soms amper lantarenpalen langs de weg. In de bus een jasje moeten aantrekken door het afkoelen van de lucht en het zitten in de buurt van een raam dat niet gesloten kon worden. In Musanze een moto naar Centre d’accueil de Saint Vincent guesthouse. Een door de nonnen gerund onderkomen. Lekker een warme bucket shower en goed geslapen. Bij het ontbijt twee medewerkers van Nyagatare district ontmoet, zij gingen ook naar het congres. Vervolgens hup op de motor naar de locatie van het NCPD Musanze congres. Hier ontmoette ik de Franse Christiane de VSO DDA van Musanze, erg leuk. Mijn DDO arriveerde enige tijd later. Alles is in Kinyarwanda, zucht. Gelukkig hebben mensen mij soms wat vertaald waardoor ik de hoofdlijnen minimaal heb meegekregen. Op de tweede dag zijn Munique, kersverse DDA van Nyagatare, en Sarah, VSO program manager, ook gekomen. VSO werd door NCPD Musanze uitgebreid bedankt voor het organiseren van dit event en het werk dat in Musanze district was gedaan door Christiane. Op de terugweg naar Ngoma, via Kigali, wat meer van de omgeving kunnen zien omdat het ’s middags was. Moe maar voldaan kwam ik om 18.30 weer in Ngoma aan. Direct doorgelopen naar Moses, Amy en Christ. Met z’n vieren gegeten en zij hebben mij even naar huis geëscorteerd.
De volgende dag was er een NCPD event in Ngoma, weer in Kinyarwanda. Er was één presentatie met slides in het engels, de rest was niet te volgen. Tijdens de lunch was er een buffet opstelling, voor de laatsten was er bijna geen eten meer omdat de eersten hun bord met een berg hadden gevuld.
Vrijdagmiddag was er de eerste VSO meeting in Kigali. ’s Morgens een Stella bus naar Kigali, gelopen naar het kantoor en daar andere VSO-ers van het disability program ontmoet. Het is een grote groep en heet inmiddels Social inclusion and governance work Group. Ik ben die avond in Kigali blijven slapen (Centre Christus) en ben met Munique en twee andere VSO-ers naar de opening van een barretje van een collega van éen van hen gegaan. De vice persident van het National Paralympic committee. Weer een lange moto rit waarbij Munique en ik er bij een benzine station af werden gezet. Gelukkig werden we na een telefoontje keurig opgehaald door de anderen. We hadden het anders nooit gevonden. De zaterdag rustig lezend begonnen en hierna met de bus naar mumujyi. Voor 200 Rwf wordt je in het ‘centrum’ afgezet. Met 7 VSO-ers in een posh café in de Kigaly City Tower lekker koffie gedronken en geluncht. Gezellig. Onder de KCT is een Nacumat supermarkt: heaven. Ik had nog wat dingen voor in Ngoma nodig wat ik hier heb gekocht. Lekker rustig op je gemak zelf tussen de schappen door lopen, keuzes, etc. Heerlijk. Het is leuk om te zien dat er mensen als inpak hulp werkten bij de kassa’s die doof waren. We konden met gebaren wat met hun communiceren. De SIGWG gaat twee keer sign language training krijgen, mede omdat Josephine ook doof is en we dan makkelijker met haar kunnen communiceren.
Om 17.30 had ik een Stella bus terug naar Ngoma. Het wachten in de zon veroorzaakte straaltjes zweet lang mijn lichaam, bah. De week volgend bestond uit het bijwonen van een NPC activiteit op maandag in Ngoma en het voorbereiden van mijn trainingsdagen van aankomende week. Door het deels ontbreken van onderdelen ramen die bestaan uit horizontale glazen luxaflex, wind en regen heb ik het deze week ook soms fris tot koud gehad. Op het moment dat de zon doorbreekt stijgt de temperatuur echter weer snel.
Afgelopen vrijdag heb ik voor het eerst mijn eigen helm gebruikt. Ik ben met Moses naar een school in Kibara geweest om een aantal kinderen te ‘zien’ met beperkingen. De helm zit goed om mijn hoofd, voelt daardoor veel prettiger, maar ruïneert je kapsel bij het afzetten ;-) We hebben 14 kinderen gezien met verschillende beperkingen. Dit zijn mijn diagnoses: luie oogspieren waardoor ook naar binnen staat maar goed beweegt bij afdekken ‘goede’ oog, kinderen met aangeboren afwijkingen aan de linker arm maar verder goed functioneerden, een beenlengte verschil, drop foot, mentale retardatie, circle foot, epilepsie, ruggengraat afwijking, een jongetje waarvan de benen achteruit gaan in functioneren evenals van ander kind in het gezin, cerebral palsy en een jongen van 16 met een ernstige verstandelijke beperking. Hij kwam over als een kind van 6-8. Een aantal kinderen konden we direct adviezen geven, anderen niet helaas. Sommige hadden gelukkig geen advies nodig, zij deden het naar omstandigheden prima.
Woensdag bij Amy en Moses gegeten, gisteren bij Moses en twee Kenianen gegeten. Zit nu lekker aan de thee, witte puntjes en muziek op te typen. Mijn was staat in het water, die moet ik zo uitspoelen en ophangen.
Over muziek gesproken. Ik was laatst lekker naar de muziek aan het luistern die ik van vrienden en collega’s had gekregen. Het was alleen lastig om het ontspannen te beluisteren omdat de krekels zo luid waren. Door de power out lekken ze extra enthousiast. Tot ik me realiseerde dat het geluid wel heel luid was. Er bleek een krekel in mijn woonkamer te zitten die er natuurlijk lekker mee ophield als ik met mijn zaklamp dichterbij kwam. Hij is echter niet aan mij ontsnapt. Ik heb hem gevonden, gevangen en buiten gezet. Hierna was de muziek veel beter te horen, haha.
Iedereen drinkt hier melk in zijn thee, ik dus ook. Deed ik soms in Nederland ook al met sterke zwarte thee. Je kunt hier poedermelk en gepasteuriseerde melk kopen. Ik heb 1 blik poedermelk gekocht: Nido, Nestle, geproduceerd in Nederland. Er is ook Linda verkrijgbaar, ook uit Nederland. Sommige mensen weten hier ook dat veel van de Afrikaanse stoffen in Nederland worden gedrukt en dat het goede kwaliteit is. Je kunt hier ook Heineken, Bavaria en Amstel krijgen, dit wordt in Uganda geproduceerd.
Zo, dat was het weer even voor nu. Ik ga even mijn handwas afmaken en wat voorbereiden voor de training van aankomende week. Ik heb op verzoek nog wat foto’s van de binnenkant van mijn huis toegevoegd.
Groetjes!
Voor een NCPD event ben ik naar Musanze gereisd, in het noordwesten. Op maandag 3 maart had ik om 11.45 met de president van NCPD Ngoma op het busstation Rompway afgesproken. Volgens Afrikaans gebruik is hij na drie herinneringstelefoontjes om iets na 13.00 komen aanzetten. Gelukkig had ik mijn E-reader bij me dus kon ik de tijd doden met een combinatie van lezen en het afhouden van mannen die me een bus in wilde hebben. Toen een Matunda bus in en op weg naar Kigali. Vanaf de Remera busstop (hier noemen ze een bus een taxi) mijn eerste motorrit gehad naar het VSO kantoor. De helmen die de motor drivers bij zich hebben zijn maatje waterhoofd. Ik houd het bandje onder mijn kin strak om de helm niet van mijn hoofd te laten glijden. Misschien was dit de reden dat we onze eigen helm mee moesten nemen, ;-) Nadat ik mijn contract had afgegeven en wat overige informatie had uitgewisseld op het kantoor hebben we een volgende motorrit gemaakt. Dit keer naar de busstop voor een bus naar Musanze. De motorrit was zo lang en naar een deel van Kigali dat ik bijna ging twijfelen of ik wel goed werd gebracht. Gelukkig was dit wel het geval. Helaas moesten we een uur wachten tot we een bus in konden. De bussen er voor waren al volgeboekt. Maar toen… Wat een prachtige rit naar het noorden, richting Vulcanoes park/ Virunga Mountains (gorilla omgeving ) De omgeving is heel anders dan in het oosten. De weg loopt voornamelijk omhoog, met zwarte walmen achter de bus. De wegen lopen soms over een soort graat waardoor er mooie uitzichten waren met ondergaande zon. Het uitzicht werd uiteindelijk vervangen door zwart zicht. Er waren soms amper lantarenpalen langs de weg. In de bus een jasje moeten aantrekken door het afkoelen van de lucht en het zitten in de buurt van een raam dat niet gesloten kon worden. In Musanze een moto naar Centre d’accueil de Saint Vincent guesthouse. Een door de nonnen gerund onderkomen. Lekker een warme bucket shower en goed geslapen. Bij het ontbijt twee medewerkers van Nyagatare district ontmoet, zij gingen ook naar het congres. Vervolgens hup op de motor naar de locatie van het NCPD Musanze congres. Hier ontmoette ik de Franse Christiane de VSO DDA van Musanze, erg leuk. Mijn DDO arriveerde enige tijd later. Alles is in Kinyarwanda, zucht. Gelukkig hebben mensen mij soms wat vertaald waardoor ik de hoofdlijnen minimaal heb meegekregen. Op de tweede dag zijn Munique, kersverse DDA van Nyagatare, en Sarah, VSO program manager, ook gekomen. VSO werd door NCPD Musanze uitgebreid bedankt voor het organiseren van dit event en het werk dat in Musanze district was gedaan door Christiane. Op de terugweg naar Ngoma, via Kigali, wat meer van de omgeving kunnen zien omdat het ’s middags was. Moe maar voldaan kwam ik om 18.30 weer in Ngoma aan. Direct doorgelopen naar Moses, Amy en Christ. Met z’n vieren gegeten en zij hebben mij even naar huis geëscorteerd.
De volgende dag was er een NCPD event in Ngoma, weer in Kinyarwanda. Er was één presentatie met slides in het engels, de rest was niet te volgen. Tijdens de lunch was er een buffet opstelling, voor de laatsten was er bijna geen eten meer omdat de eersten hun bord met een berg hadden gevuld.
Vrijdagmiddag was er de eerste VSO meeting in Kigali. ’s Morgens een Stella bus naar Kigali, gelopen naar het kantoor en daar andere VSO-ers van het disability program ontmoet. Het is een grote groep en heet inmiddels Social inclusion and governance work Group. Ik ben die avond in Kigali blijven slapen (Centre Christus) en ben met Munique en twee andere VSO-ers naar de opening van een barretje van een collega van éen van hen gegaan. De vice persident van het National Paralympic committee. Weer een lange moto rit waarbij Munique en ik er bij een benzine station af werden gezet. Gelukkig werden we na een telefoontje keurig opgehaald door de anderen. We hadden het anders nooit gevonden. De zaterdag rustig lezend begonnen en hierna met de bus naar mumujyi. Voor 200 Rwf wordt je in het ‘centrum’ afgezet. Met 7 VSO-ers in een posh café in de Kigaly City Tower lekker koffie gedronken en geluncht. Gezellig. Onder de KCT is een Nacumat supermarkt: heaven. Ik had nog wat dingen voor in Ngoma nodig wat ik hier heb gekocht. Lekker rustig op je gemak zelf tussen de schappen door lopen, keuzes, etc. Heerlijk. Het is leuk om te zien dat er mensen als inpak hulp werkten bij de kassa’s die doof waren. We konden met gebaren wat met hun communiceren. De SIGWG gaat twee keer sign language training krijgen, mede omdat Josephine ook doof is en we dan makkelijker met haar kunnen communiceren.
Om 17.30 had ik een Stella bus terug naar Ngoma. Het wachten in de zon veroorzaakte straaltjes zweet lang mijn lichaam, bah. De week volgend bestond uit het bijwonen van een NPC activiteit op maandag in Ngoma en het voorbereiden van mijn trainingsdagen van aankomende week. Door het deels ontbreken van onderdelen ramen die bestaan uit horizontale glazen luxaflex, wind en regen heb ik het deze week ook soms fris tot koud gehad. Op het moment dat de zon doorbreekt stijgt de temperatuur echter weer snel.
Afgelopen vrijdag heb ik voor het eerst mijn eigen helm gebruikt. Ik ben met Moses naar een school in Kibara geweest om een aantal kinderen te ‘zien’ met beperkingen. De helm zit goed om mijn hoofd, voelt daardoor veel prettiger, maar ruïneert je kapsel bij het afzetten ;-) We hebben 14 kinderen gezien met verschillende beperkingen. Dit zijn mijn diagnoses: luie oogspieren waardoor ook naar binnen staat maar goed beweegt bij afdekken ‘goede’ oog, kinderen met aangeboren afwijkingen aan de linker arm maar verder goed functioneerden, een beenlengte verschil, drop foot, mentale retardatie, circle foot, epilepsie, ruggengraat afwijking, een jongetje waarvan de benen achteruit gaan in functioneren evenals van ander kind in het gezin, cerebral palsy en een jongen van 16 met een ernstige verstandelijke beperking. Hij kwam over als een kind van 6-8. Een aantal kinderen konden we direct adviezen geven, anderen niet helaas. Sommige hadden gelukkig geen advies nodig, zij deden het naar omstandigheden prima.
Woensdag bij Amy en Moses gegeten, gisteren bij Moses en twee Kenianen gegeten. Zit nu lekker aan de thee, witte puntjes en muziek op te typen. Mijn was staat in het water, die moet ik zo uitspoelen en ophangen.
Over muziek gesproken. Ik was laatst lekker naar de muziek aan het luistern die ik van vrienden en collega’s had gekregen. Het was alleen lastig om het ontspannen te beluisteren omdat de krekels zo luid waren. Door de power out lekken ze extra enthousiast. Tot ik me realiseerde dat het geluid wel heel luid was. Er bleek een krekel in mijn woonkamer te zitten die er natuurlijk lekker mee ophield als ik met mijn zaklamp dichterbij kwam. Hij is echter niet aan mij ontsnapt. Ik heb hem gevonden, gevangen en buiten gezet. Hierna was de muziek veel beter te horen, haha.
Iedereen drinkt hier melk in zijn thee, ik dus ook. Deed ik soms in Nederland ook al met sterke zwarte thee. Je kunt hier poedermelk en gepasteuriseerde melk kopen. Ik heb 1 blik poedermelk gekocht: Nido, Nestle, geproduceerd in Nederland. Er is ook Linda verkrijgbaar, ook uit Nederland. Sommige mensen weten hier ook dat veel van de Afrikaanse stoffen in Nederland worden gedrukt en dat het goede kwaliteit is. Je kunt hier ook Heineken, Bavaria en Amstel krijgen, dit wordt in Uganda geproduceerd.
Zo, dat was het weer even voor nu. Ik ga even mijn handwas afmaken en wat voorbereiden voor de training van aankomende week. Ik heb op verzoek nog wat foto’s van de binnenkant van mijn huis toegevoegd.
Groetjes!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
