2. De eerste week Kibungo/ Ngoma

Na een gezellig weekend met Christ en Moses, het openen van een bankaccount en mijn eerste indrukken van mumujyi (‘centrum’) was maandag mijn eerste werkdag op het district kantoor.
Mijn district disability officer Jacqueline had vrijdag met mij afgesproken om mij rond 8.00 thuis op te halen. Ik zat keurig klaar maar hield rekening met wat vertraging. De vertraging breide zich echter uit naar een gevoel van worden vergeten… Ik weet niet meer hoe lang ik heb gewacht maar uiteindelijk ben ik zelf naar het kantoor gelopen. Ze was verrast me daar te zien. Het bleek dat het district nog niet op de hoogte was van mijn aanwezigheid. Mijn komst naar het kantoor heeft haar waarschijnlijk in een ongemakkelijke positie gebracht. Well, toen ik daar toch was kon ik wel blijven. Doordat er een zwak WIFI signaal in het gebouw is ben ik op het internet begonnen met het verzamelen van informatie over NCPD (National Council of Persons with Disabilities), NUDOR (National Union of the Disability Organizations of Rwanda) en wat ik verder over disability en Rwanda kon vinden.
Op een gegeven moment zei Jacqueline: Let’s go. Samen met de mayor of NCPD Ngoma district (Leopold) zijn we een district vehicle in gegaan, wel even door de regen. We gingen assessments doen. Wat dat inhield werd me pas later duidelijk. We zijn eerst naar een school gereden. Er ging gekeken worden of daar een kind was met een handicap. Jacq en Leopold zijn de klas in geweest. Ik mocht helaas niet mee. De conclusie van het bezoek was: JA. Daarna hebben we aan het einde van mumujyi de weg vervolgd, waar het asfalt eindigt. Dit werd een hobbelige rit. Wel mooi om meer van de omgeving te zien. Er zijn veel bananenplantages. Woningen van verschillend formaat en kwaliteit. Er wordt wel geprobeerd erven schoon en netjes te houden. We zijn doorgereden naar lake Sake. Mooi uitzicht. Bij de bezoeken aan twee health centres mocht ik niet mee naar binnen. Het doel van de bezoeken bleek te zijn om na te gaan hoeveel mensen met een handicap er waren en hoeveel er werk hadden. Dit was data collection voor NCPD nationaal.
De volgende dag vroeg in het kantoor maar relatief snel zijn we weer vertrokken, weer via de regen. Inmiddels was ik voorgesteld aan de vice mayor of the district. Hierdoor mocht ik deze dag wel de auto uit . We zijn naar een ananasplantage geweest die gerund wordt door mensen met een handicap tegen de grens met Burundi. Het aantal mensen (35) die daar betrokken bij was klonk mij groot in de oren gezien de grootte van het land. Ik heb met mijn crèmekleurige suède ballerinaatjes tussen de struiken door gelopen. Ik kan je vertelen daar houd je je ballerina’s niet mooi mee. Een paar medewerkers hebben ondertussen ananassen geoogst. Deze kregen we mee. Ik heb er aan het einde van de dag twee meegekregen. Op de weg terug nog een health centre en een school gezocht.
Wat me onderweg zoal opviel waren: veel kinderen op straat. Het blijkt dat scholen soms een dubbele shift draaien. ’s Morgens de ene helft en ’s middags de andere. Ik heb veel mensen op blote voeten gezien. Er wordt regelmatig iets op het hoofd gedragen. Kleine kinderen en baby’s worden in spreidzit met een doek tegen de rug van moeder, oma of een ander familielid geplakt. Van heupluxaties hier geen sprake. De doek wordt rond het lichaam geknoopt. Ik heb kinderen met banden zien spelen: voort rollen met een stok. Een umuzungu (blanke) in een auto geeft bekijks. Iedereen kijkt, veel mensen groeten, glimlachen. Kinderen drommen rond de ramen als we stil staan. Mannen dragen hun haren erg kort, vrouw overwegend ook. Er wordt door mannen redelijk veel gebruik gemaakt van fietsen, klassiek model met handremmen. Zadel standaard in een hoge stand. Wat opvalt is dat er veelal omhoog wordt gelopen en van daar weer veder gefietst. Dit i.v.m. de zeer heuvelachtige omgeving en afwezigheid van versnellingen. De auto van het district had hier maandag ook last van. Twee keer kokende motor. Water bijvullen met water van mensen langs de kan die er daarna weer kokend uit kwam. Het is gelukkig goed gekomen.
Woensdag heb ik mijn eerste meeting van het district bijgewoond. Deze begint om 7.00-7.15 met een gebed en daarna wordt er van alles besproken alleen helaas in Kinyarwanda. Ik heb mijzelf voorgesteld in Kinyarwanda en het Engels en ik ben welkom geheten. Deze meetings zijn drie keer per week. Mensen zitten soms gewoon op hun laptop Facebook te checken. De district counsel zit in een U- opstelling voor het ‘publiek’.
Woensdag t/m vrijdag ben ik begonnen een samenvatting te maken van het NCPD strategy plan.
Typen doen mensen veelal met 1 of 2 vingers. Ik ben tot 17.00-17.30 op het kantoor met een uur lunchpauze. Ik hoop dat ik snel activiteiten kan ontwikkelen want ik vind het anders erg vermoeiend werk worden. Gelukkig ziet volgende week er beter uit.
Rwanda heeft een jonge populatie door de genocide van 1994. Dit is terug te zien in de medewerkers in het district kantoor en op straat.
Ik heb deze week op donderdag avond geen black out gehad. Dat was bijzonder want verder wel elke avond. Het water is sowieso tussen ongeveer 8.00 en 16.00 afgesloten.
Door de buien aan het begin van de week heb ik het fris gehad. De temperatuur kan snel stijgen en dalen door de invloed van de zon en regen.
Ik schud veel handen want dat doe je bij iedereen die je tegen komt.

Zaterdag ben ik naar de markt geweest. Ik moet afdingen maar ik heb nog het idee dat ik overvraagt word. Dit gaat hopelijk veranderen als ik hier langer ben. Ik heb lekker passion fruits, tree tomatoes, oranges, rijst and some vegetables gekocht. Helaas was de winkeltje dicht waar ik probeerde chocola te vinden.
Na het doen van wat was ben ik naar de sportsground van het district geweest omdat er een sitball competitie zou zijn. Ik was er tegen 10.30, er waren deelnemers maar nog geen wedstrijd was begonnen. Het was leuk om te zien hoe fanatiek er werk gespeeld. Ik kon helaas niet van iedereen de handicap herkennen. Wat ik wel zag heb ik gecategoriseerd in onder andere: aangeboren deformiteit, CP, polineuropathie, amputatie, polio, vergroeiingen en overige, hihi.
Er werd op het midden van de dag gespeeld en helaas was ik niet aware of the sun in time so I turned a bit red. Gelukkig heeft aftersun en een nacht slapen de huid goed gedaan.

Ik zal proberen wat foto’s toe te voegen van mijn huis, de omgeving en de sitball. Let goed op de puntentelling!